Spotkanie z cyklu Krakowska Loża Historii Współczesnej w Warszawie - 9 grudnia
9 grudnia (środa), godz. 19:30
Spotkanie z cyklu Krakowska Loża Historii Współczesnej w Warszawie. O książce Dominiki Czarneckiej „Pomniki wdzięczności” Armii Czerwonej w Polsce Ludowej i w III Rzeczypospolitej rozmawiać będą dr hab. Henryk Głębocki, dr Maciej Korkuć oraz autorka. Prowadzenie: Roman Graczyk.
Pierwsze „pomniki wdzięczności” Armii Czerwonej stawiano w 1945 r. jeszcze przed zakończeniem działań wojennych. Zarówno wtedy, jak i w latach późniejszych dokonywało się to z inicjatywy władz komunistycznych (nierzadko z inspiracji przedstawicieli Sowietów), ale inskrypcje na pomnikach konsekwentnie informowały, że dzieje się to z potrzeby serca miejscowego społeczeństwa, wdzięcznego bohaterskiej Armii Czerwonej za oswobodzenie.
Jak bardzo społeczeństwo było wdzięczne, mogą świadczyć akty dewastacji, a nawet próby zniszczenia tych pamiątek sowieckiej dominacji. Z kolei „władza ludowa” karała sprawców – w czasach stalinowskiego terroru karą było najczęściej wieloletnie więzienie, w czasach słabnięcia systemu kary były odpowiednio mniejsze.
Po upadku PRL rozpoczęła się, nie zakończona do dzisiaj, dyskusja na temat demontażu/ przeniesienia tych pomników. Komplikuje ją fakt, że często pomniki są usytuowane na grobach żołnierzy Armii Czerwonej, poległych w 1944 i 1945 r. na ziemiach polskich.
