11 września Pamięć, tożsamość, odpowiedzialność. Przeciwdziałanie fałszowaniu pamięci o niemieckich obozach koncentracyjnych przez media zagraniczne
11 września (czwartek) godz. 9:00
Konferencja Pamięć, tożsamość, odpowiedzialność. Przeciwdziałanie fałszowaniu pamięci o niemieckich obozach koncentracyjnych przez media zagraniczne zorganizowana przez Instytut Pamięci Narodowej i stowarzyszenie Patria Nostra. Celem konferencji jest omówienie przyczyn pojawiania się w zagranicznych środkach masowego przekazu, z akcentem położonym na media niemieckie, nieprawdziwych (fałszujących historię Polski) określeń typu: „polski obóz koncentracyjny”, a także znaczenia tego zjawiska dla polskiej kultury pamięci.
Organizator konferencji: Stowarzyszenie Patria Nostra
Stowarzyszenie Patria Nostra zostało założone w Olsztynie na początku 2013 roku. Skupia ono byłych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych, działających na terenie okupowanej Polski w okresie II wojny światowej, oraz prawników i inne osoby zainteresowane przeciwdziałaniem zjawisku szerzenia przez zagraniczne media opinii o Polsce i Polakach jako współodpowiedzialnych za nazistowskie zbrodnie.
Prawnicy Stowarzyszenia reprezentują pana Zbigniewa Osewskiego w procesie przeciwko wydawcy dziennika „Die Welt”, który został wytoczony z powodu używania przez wspomniany określeń: „polski obóz zagłady” i „polski obóz koncentracyjny”. Reprezentując byłych więźniów obozów koncentracyjnych, Stowarzyszenie zainicjowało także skierowanie dwóch dalszych pozwów cywilnych przeciwko właścicielowi portalu „Focusonline” oraz niemieckiej telewizji ZDF.
Ponadto, we współpracy z Mec. Piotrem Duberem, prawnikiem praktykującym w Niemczech, zainicjowało postępowanie karne przeciwko wydawcy „Bild”, z uwagi na rozpowszechnianie przez nie opinii, jakoby żołnierze AK byli „ekstremalnymi antysemitami”. Stowarzyszenie prowadzi również spór prawny z Telewizją Polską SA, którego celem jest uzyskanie informacji o kosztach nabycia przez TVP praw do emisji filmu Unsere vater, unsere mutter.
W ramach prowadzonej przez siebie działalności, Stowarzyszenie podejmuje również inne działania, jak m.in. wystosowanie Apelu do Parlamentarzystów o nazwy ustanowionego na dzień 14 czerwca celem uczczenia dnia pamięci ofiar nazistowskich obozów koncentracyjnych. Wiosną 2014 roku Stowarzyszenie było także organizatorem cyklu konferencji na szczeblu lokalnym (Olsztyn, Elbląg, Ełk), zatytułowanej: Media kłamią - Auschwitz był niemiecki. Celem konferencji było zwrócenie uwagi miejscowym środowiskom opiniotwórczym oraz młodzieży, na potrzebę przeciwdziałania zjawisku fałszowania historii Polski przez zagraniczne media.
Stowarzyszenie Patria Nostra
ul. Partyzantów 68/5, 10-523 Olsztyn
www.patrianostra.org.pl; stowarzyszeniepatrianostra@gmail.com
tel.: + 48 (89) 527 40 25
KRS 0000448133, Wydział VIII Gospodarczy KRS Sądu Rejonowego w Olsztynie
Współorganizator konferencji: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
ul. Wołoska 7, 02-675 Warszawa
http://ipn.gov.pl/, sekretariat.ipn@ipn.gov.pl
Tel. (22) 581-87-78/77/76
HARMONOGRAM KONFERENCJI
09:00-09:30 |
Rejestracja uczestników |
Kawa na dobry początek |
09:30-10:00 (30 minut) |
Sesja powitalna Wystąpienia świadków historii: Janiny Luberdy Zapaśnik (więźniarki obozu w Lebrechsdorf) oraz Karola Tendery (więźnia obozu Auschwitz) |
|
10:00-12:30 (150 minut) |
Moduł I: Kultura pamięci i tożsamość historyczna. Wyzwanie dla historyków 1/ Prof. dr hab. Andrzej Nowak (UJ): Stan polskiej kultury pamięci i jej znaczenie dla tożsamości. 2/ Prof. dr hab. Zbigniew Mazur (Instytut Zachodni): Dyskurs relatywizacji i dyskurs odciążania w niemieckiej polityce historycznej, a „polskie obozy”. 3/ Dr Joanna Lubecka (IPN): Słowo w służbie propagandy. Niemiecka narracja dotycząca II wojny światowej. Referaty: do 15 min Po wygłoszeniu referatów nastąpi dyskusja panelowa, z udziałem: Prof. Andrzeja Nowaka, Prof. Zbigniewa Mazura, Dr hab. Kazimierza M. Ujazdowskiego (UŁ), Dr Magdaleny Gawin (IH PAN), Dr Joanny Lubeckiej (IPN), Dr Leszka Pietrzaka. Moderuje: Prof. Andrzej Nowak |
|
12:30-12:45 (15 minut) |
Drugi łyk kawy oraz rozmowy kuluarowe |
|
12:45-14:15 (150 minut) |
Moduł II: Prawne środki ochrony prawdy historycznej 1/ Prof. dr hab. Aurelia Nowicka (UAM), Pan Filip Rakiewicz: Poczucie tożsamości narodowej jako dobro osobiste i jego ochrona cywilnoprawna. 2/ Pan Lech Obara, Pan Szymon Topa: Procesowe aspekty dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia przez media zagraniczne dóbr osobistych związanych z przynależnością narodową. 3/ Dr Monika Brzozowska (UJ): Zagadnienie naruszenia dóbr osobistych związanych z przynależnością narodową. 4/ Pani Magdalena Jabczuga-Kurek (Instytut Allerhanda): Legitymacja czynna w zakresie roszczeń o ochronę dóbr osobistych związanych z przynależnością narodową. 5/ Pan Marcin Berent (UMK): „Polskie obozy” z perspektywy prawa karnego w płaszczyźnie lex lata i ferenda. Referaty: do 15 min Po wygłoszeniu referatów nastąpi dyskusja panelowa, z udziałem: Prof. Aurelii Nowickiej, Prof. dr hab. Artura Nowaka-Fara, Podsekretarza Stanu w MSZ (UW, SGH), Dr Moniki Brzozowskiej, Dr Jakuba Czepka (UWM), Pana Filipa Rakiewicza, Pani Magdaleny Jabczuga-Kurek, Pana Marcina Berenta, Pana Lecha Obary, Pana Szymona Topy. Moderuje: Prof. Aurelia Nowicka |
|
14:15-15:15 (60 minut) |
Przerwa na lunch |
|
15:15-16:45 (90 minut) |
Moduł III: „Polskie obozy” w zagranicznych mediach, w świetle praktycznych aspektów pracy dziennikarskiej Dyskusja panelowa z udziałem redaktorów: Andrzeja Grajewskiego (Gość Niedzielny), Pawła Lisickiego (Do Rzeczy), Macieja Świrskiego (Reduta Dobrego Imienia), Sławomira Sieradzkiego (portal wpolityce.pl) oraz przedstawiciela dziennika Rzeczpospolita. Moderuje: dr Maciej Szymanowski (Uniwersytet Katolicki w Budapeszcie). |
|
16:45-17:00 (15 minut) |
Podsumowanie i zamknięcie konferencji Mec. Lech Obara |
|
17:00-18:00 |
Na koniec zapraszamy na lampkę wina i dalsze rozmowy kuluarowe |
Przedmiot i cele konferencji
Omówienie przyczyn i znaczenia dla polskiej kultury pamięci, zjawiska pojawiania się w zagranicznych środkach masowego przekazu, z akcentem położonym na media niemieckie, nieprawdziwych, fałszujących historię Polski, określeń typu: „polski obóz koncentracyjny”.
Najważniejsze zagadnienia, które powinny zostać omówione w toku konferencji:
- Czym jest kultura pamięci? Jakie znaczenie dla polskiej kultury pamięci (polskiej tożsamości historycznej) ma pamięć o ofiarach niemieckich obozów koncentracyjnych i obozów zagłady?
- Analiza mechanizmów kształtowania się współczesnej tożsamości (świadomości) historycznej jednostki i narodu jako dobra wspólnego, oraz wpływ na polską tożsamość historyczną oraz wizerunek Polski na świecie zjawiska fałszowania przez zagraniczne media pamięci o niemieckich obozach koncentracyjnych;
- Stan polskiej kultury pamięci. Podmioty odpowiedzialne za polską kulturę pamięci i polską tożsamość historyczną. Prawne i pozaprawne środki ochrony kultury pamięci przed fałszowaniem polskiej historii przez zagraniczne media.
***
Moduł I: Kultura pamięci i tożsamość historyczna. Wyzwanie dla historyków
W tym module znawcy tematu zaprezentują i omówią zagadnienie kultury pamięci jako narzędzia kształtowania wizerunku Polski na świecie oraz dla kapitału obywatelskiego w Kraju (tożsamości historycznej), także w kontekście pamięci o ofiarach niemieckich obozów koncentracyjnych.
Planowane do omówienia zagadnienia:
- skala zjawiska fałszowania przez media zagraniczne pamięci o niemieckich obozach koncentracyjnych i ich ofiarach;
- analiza przyczyn i mechanizmów fałszowania przez media zagraniczne pamięci o niemieckich obozach koncentracyjnych i ich ofiarach (w ujęciu podmiotowym i przedmiotowym), oraz analiza zagrożeń wynikających z tego zjawiska dla polskiej kultury pamięci i wizerunku Polski na świecie;
- propozycje naukowych, prawnych, politycznych i obywatelskich środków przeciwdziałania zjawisku fałszowania przez zagraniczne media pamięci o niemieckich obozach koncentracyjnych i ich ofiarach.
Moduł II: Prawne środki ochrony prawdy historycznej
W tym module eksperci będą prezentowali i omawiali obowiązujący stan prawny w kontekście istniejących możliwości ochrony prawdy historycznej.
Planowane do omówienia zagadnienia:
- cywilnoprawne środki ochrony prawnej prawdy o ofiarach niemieckich obozów koncentracyjnych przed jej fałszowaniem przez media zagraniczne (omówienie środków prawnych i zasad odpowiedzialności zagranicznych mediów za fałszowanie historii Polski);
- karne środki ochrony dóbr zbiorowych i indywidualnych związanych z prawdą historyczną.
Moduł III: „Polskie obozy” w zagranicznych mediach. Praktyczne aspekty pracy dziennikarskiej
W tym module dziennikarze-praktycy wezmą udział w panelu dyskusyjnym, omawiając wybrane aspekty problematyki związanej z sięganiem przez niemieckie i inne zagraniczne media do pojęć typu „polskie obozy”, zwracając uwagę na: 1) zasady pisania, edycji i weryfikowania tekstów; 2) potencjalne skutki publikacji kłamliwych informacji na temat ważnych wydarzeń historycznych; 3) najwłaściwsze, efektywne metody reagowania oraz przeciwdziałania wspomnianym.
Spodziewane rezultaty konferencji
1/ Uporządkowanie stanu wiedzy naukowców, historyków, prawników, dziennikarzy w zakresie przyczyn i znaczenia pojawiania się w mediach zagranicznych określeń fałszujących historię i pamięć o niemieckich obozach koncentracyjnych.
2/ przeciwdziałania i egzekwowania odpowiedzialności za fałszowanie przez media zagraniczne faktów historycznych i pamięci o niemieckich obozach koncentracyjnych.
3/ Wypracowanie doktryny naukowej wspierającej prawne środki przeciwdziałania fałszowaniu przez media zagraniczne historii i pamięci o niemieckich obozach koncentracyjnych.
Ważnym celem konferencji jest ponadto zintegrowanie środowiska naukowego różnych specjalności, wokół zagadnienia fałszowania historii i pamięci o niemieckich obozach koncentracyjnych przez zagraniczne media oraz pobudzanie środowiska naukowego do głębszej analizy tego zagadnienia w celu wypracowywania efektywnych środków przeciwdziałania.
Publikacja pokonferencyjna
Referaty wygłoszone na konferencji, a także eksperckie wystąpienia, zostaną opublikowane w zbiorze pt: „Pamięć, Tożsamość, Odpowiedzialność. Prawne i kulturowe aspekty fałszowania pamięci o niemieckich obozach koncentracyjnych oraz podważania faktów historycznych przez zagraniczne media.” Wybrane fragmenty wystąpień, zostaną także opublikowane w czasopismach branżowych charakteru naukowo-historycznego i naukowo-prawnego.
Stowarzyszenie Patria Nostra w Olsztynie